Gospodarka światowa 1945-2007

Trwająca sześć lat II wojna światowa przyniosła ogromne straty ludnościowe, gospodarcze i społeczne. W konflikt zostało zaangażowanych 61 państw. Zmobilizowano ponad 110 milionów żołnierzy. W czasie największej mobilizacji Armia Czerwona liczyła 12,5 mln żołnierzy, natomiast armia Stanów Zjednoczonych 12,3 miliona, armie III Rzeszy, to 10,2 mln, Japonii 10,2 mln, Wielkiej Brytanii 5,1 mln, Francji 5 mln, Chin 5 mln i Włoch 3,7 mln. Straty ludnościowe wyniosły ponad 50 mln zabitych. Rannych zostało 35 mln. W Niemczech straty wojenne liczone są na około 13,6 mln ludności, z tego 10 mln zginęło na wszystkich frontach. Wojna na Pacyfiku i Dalekim Wschodzie nie była mniej krwawa i bezlitosna niż w Europie. Zginęło około 10 mln Chińczyków, pół mln Wietnamczyków, milion Filipińczyków. Japonia poniosła straty ludnościowe szacowane na 3,1 mln zabitych, z tym, że liczba osób, które zmarły w wyniku choroby popromiennej po zrzuceniu bomb atomowych, wzrosła w następnych latach. W wyniku zrzucenia bomb atomowych na dwa japońskie miasta Hiroszimę i Nagasaki, zginęło około 100 tys. ludzi. Kolejne 100 tys. osób zostało rannych i okaleczonych. Promieniowanie radioaktywne wydzielone podczas wybuchów było przyczyną wielu chorób nowotworowych. Dane szacunkowe wskazują, że na skutek choroby popromiennej zmarło w Japonii około 500 tys. ludzi.

 

Wojna zmieniła obraz społeczeństwa, liczba kobiet znacznie przewyższyła liczbę mężczyzn. W przeciwieństwie do wcześniejszych wojen liczba ofiar cywilnych była znacznie wyższa od wojskowych. Było to spowodowane zarówno akcjami ludobójczymi, jak i bombardowaniem miast. Setki tysięcy ludzi zostało inwalidami na skutek ran odniesionych w walkach i nieludzkich warunków bytowania w obozach koncentracyjnych i obozach przymusowej pracy. Prowadzone przez Niemców i Japończyków eksperymenty medyczne w obozach koncentracyjnych, niedożywienie, liczne choroby również przyczyniły się do inwalidztwa. Wśród ludzi, którzy przeżyli koszmar obozowy, znany jest syndrom KZ, czyli skrót od niemieckiego określenia obozów koncentracyjnych, polegający na trudnościach w dostosowaniu się do życia w normalnych warunkach, odnalezieniu swojego miejsca w społeczeństwie i przywróceniu równowagi psychicznej.

 

Zniszczenia w rolnictwie europejskim były przyczyną narastającego głodu, który nękał miliony ludzi w Europie. Tragiczną sytuację próbowały ratować amerykańskie programy pomocowe, w ramach których rozdawano ludziom żywność, ubrania i leki. Jej udzielaniem głównie zajmowała się UNRRA (Administracja Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy) organizacja powołana przez ONZ.

 

Druga wojna światowa znacząco wpłynęła na obraz stosunków gospodarczych na świecie. Wydatki wojenne państw uczestniczących w konflikcie wyniosły 1,166 biliona dolarów. Największe koszty na cele wojenne i pomoc sojusznikom poniosły Stany Zjednoczone, bo około 321 mld dolarów. Kredytowały one państwa europejskie, wyposażały je w broń. Dzięki temu nastąpił silny rozwój przemysłu wojskowego. Wynalazki i udoskonalenia dokonywane na potrzeby zbrojeniowe szybko przenikały do przemysłu cywilnego, powodując również jego rozwój.

 

Po wojnie większość państw europejskich znalazła się na krawędzi załamania finansowego. Obciążenia wojenne, zadłużenie i w efekcie dewaluacja pieniądza doprowadziły do poważnego osłabienia Wielkiej Brytanii i Francji. Jednocześnie zmniejszyła się ich kontrola nad posiadłościami kolonialnymi, co doprowadziło do wzniecenia ruchów niepodległościowych na obszarze Azji i Afryki.

 

Niemcy po wojnie znalazły się w zupełnej ruinie. Reparacje odbierane w maszynach i urządzeniach pogłębiły chaos i utrudniły odbudowę gospodarczą. Niemieckie miasta doznały ogromnych zniszczeń na skutek zmasowanych nalotów, zwłaszcza nalotów dywanowych. Najbardziej ucierpiały Hamburg, Drezno, Berlin i Norymberga.

 

Również przegrana Japonia zmagała się z kryzysem gospodarczym. Jednakże Amerykanie, którzy byli jedynymi okupantami na terenie Japonii, przekazali od 1950 r. znaczną pomoc i umożliwili podźwigniecie tamtejszej gospodarki.

Gospodarka światowa 1945-2007
  • Gospodarcze skutki II wojny światowej