Podstawową masą mieszkańców wsi byli chłopi, stanowiący ponad połowę ludności kraju, a niespełna 70% ludności wiejskiej. Pozostałe 30%, to ludność utrzymująca się głównie z pracy najemnej. W całym społeczeństwie Polski międzywojennej chłopi to ogromna liczba od 14,5 mln do 17,5 mln. Chłopi byli wewnętrznie zróżnicowani według grup zamożności, które formowały się w dużej mierze, choć nie tylko, zależnie od wielkości powierzchni posiadanej ziemi użytkowanej rolniczo. Podstawowa masa ludności chłopskiej to średniorolni i małorolni, tworzący razem ¾ ludności chłopskiej. Lekka przewaga liczebna małorolnych u progu dwudziestolecia międzywojennego, w następnych latach rósła, odbijając proces stopniowej pauperyzacji wsi w wyniku rozdrabniania własności chłopskiej. To z kolei wiązało się ze znacznym przyrostem naturalnym, którego tradycyjne drogi ujścia, emigracja zarobkowa i migracja do miast, zostały w latach 1918 – 1939, zwłaszcza po 1929 roku, ograniczone do minimum wskutek ogólnoświatowych zjawisk kryzysowych. Parcelacja ziemi wielkiej własności przeciwdziałała tym objawom, ale mogła je ograniczyć w małym stopniu. W związku z tym powstało zjawisko zbędnych rąk do pracy w rolnictwie, obejmujące w latach trzydziestych bez wątpienia, co najmniej 2,5 mln osób, a zapewne jeszcze więcej, z reguły była to młodzież, która nie miała przed sobą zbyt pocieszających perspektyw. Zjawisko tak zwanej zbędności występowało najostrzej na przeludnionych terenach południowej Polski i częściowo w Polsce centralnej. Równocześnie w okresie międzywojennym funkcjonowała grupa zamożnych chłopów, stanowiąca jednak najwyżej paręnaście procent całej ludności chłopskiej. Sporo też powstało nowych samodzielnych gospodarstw średniorolnych. Ale ton nadawały wsi warstwy ubogie i biedne. Trudno, więc się dziwić, że w tej sytuacji poziom życia ludności wiejskiej kształtował się najniżej wśród wszystkich warstw i klas w Polsce, z tym, że jeszcze niżej niż samodzielni, choćby drobni gospodarze, stanowiła kategoria wyrobników. Była to grupa, która w niejednym wypadku można określić mianem pariasów wiejskich.

Struktura społeczna w II RP