Rozwój terytorialny USA w XVIII i XIX wieku

dział: Państwo

Pod koniec XVIII wieku zalążek przyszłych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej znajdował się na wschodnim wybrzeżu. Tworzyło go trzynaście angielskich kolonii: Georgia, Karolina Południowa, Karolina Północna, Wirginia, Maryland, Pensylwania, New Jersey, Delaware, Nowy Jork, Connecticut, Rhode Island, New Hampshire i Massachusetts.

 

W kwietniu 1775 r. padły pierwsze strzały i rozpoczęła się walka o niepodległość kolonii angielskich. Do dziś nie wiadomo kto pierwszy odważył się na taki krok – koloniści czy Brytyjczycy. Hasło niepodległości trzynastu kolonii padło po raz pierwszy z ust angielskiego radykała Thomasa Paine’a. W rozpowszechnianej od 1776 r. broszurze „Zdrowy rozsądek” (Common Sense) twierdził, że lud posiada naturalne prawo do zjednoczenia, do niepodległości oraz do walki z angielską tyranią. Przedstawił także Nowy Świat jako alternatywę dla Starej, kontynentalnej Europy. Wezwanie Paine’ padło na bardzo podatny grunt. Ponadto przyszłe wydarzenia wpłynęły również powstałe wówczas ideologie i programy polityczne, przedstawiane przez Johna Locke’a, Karola Mokteskiusza czy Jean’a Jacques’a Rousseau.

4 lipca 1776 r. została podpisana Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Nowe państwo składało się wówczas z trzynastu kolonii. Jednak proces terytorialnego rozwoju kraju dopiero się rozpoczynał. 

 

W 1803 r. od Napoleona Bonaparte Stany Zjednoczone nabyły Luizjanę. To przesądziło los hiszpańskiej Florydy. Od początku Xix wieku to właśnie tutaj kierowało się amerykańskie osadnictwo.  Ruch ten był tak silny, że w 1811 r. osadnicy proklamowali niezależność Florydy od Hiszpanii. Dopiero jednak oficjalnie w 1819 r. Hiszpania na skutek problemów w Ameryce Południowej została zmuszona do oddania Florydy Stanom Zjednoczonym. W tym samym czasie rozpoczęła się też amerykańska ekspansja wzdłuż rzeki Missouri i Arkansas. Ziemie te były zamieszkiwane przez Indian utrzymujących się z łowiectwa i rybołówstwa. Amerykanie potrafili wykorzystać walki toczone pomiędzy plemionami indiańskimi. W ślad za Amerykanami na Dziki Zachód przybywali wszelkiego rodzaju awanturnicy, poszukiwacze przygód, a także nowi osadnicy. Za pomocą oręża i często za pomocą „ognistej wody” Indianie byli coraz bardziej spychani z zajmowanych przez siebie terenów na zachód. Po opanowaniu większości zajmowanych przez nich terenów stworzono dla nich rezerwaty, których obszar i tak systematycznie zmniejszano.

 

W związku z ekspansją w kierunku zachodnim pojawiła się konieczność stworzenia nowych stanów. W 1792 r. utworzony został stan Kentucky, a w 1796 r. stan Tennessee. W 1821 r. unia liczyła już 23 stany. W 1845 r. utworzony został stan Teksas. Wcześniej tereny tego stanu należały do Meksyku, mimo że zamieszkiwali je Indianie. Rząd meksykański wyraził zgodę na ich osiedlenie się w granicach Meksyku. Korzystając z trudnej sytuacji w jakiej znalazł się Meksyk, w 1836 r. zamieszkali tu osadnicy ogłosili niepodległość Teksasu. W 1845 r. uchwalili połączenie tej prowincji ze Stanami Zjednoczonymi. Te wydarzenia stały się powodem wybuchu wojny pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi. Wojna toczyła się w latach 1846-1848, a w jej wyniku Meksyk utracił nie tylko Teksas, ale także cały kraj na zachód od Teksasu. Była to wówczas większa część jego terytorium. Jednocześnie w tymi wypadkami Stany zjednoczone przeprowadziły za zgodą Wielkiej Brytanii wyznaczenie granicy kraju Maine (1842 r.) i Oregonu (1846 r.). W 1853 r. amerykański poseł kupił od Meksyku pustynny obszar na południe od Arizony. Wówczas Stany Zjednoczone uzyskały na południu granicę jaką posiadają do dziś.

 

Ekspansji terytorialnej towarzyszył rozwój ekonomiczny. Już wówczas zaczęły się rysować różnice między stanami południowymi i północnymi. W 1840 r. w Kalifornii odkryto złoto. Ściągnęło ono do tego stanu mnóstwo jego poszukiwaczy, tysiące awanturników, chcących się szybko wzbogacić. Dzięki odkrytym złożom złota Kalifornia stała się bardzo bogatym krajem, co wpłynęło ujemnie na sytuację gospodarczą mas pracujących.

 

Ostatnim nabytym przez Stany Zjednoczone terytorium była Alaska, zakupiona od Rosji. Alaska została odkryta przez Rosjan w XVIII wieku. Od 1799 r. stała się celem wypraw odkrywczych i była eksploatowana i administrowana przez Kompanię Rosyjsko-Amerykańską. Carat zdecydował się ze względu na dużą odległość i mała dochodowość nowo odkrytego terytorium, odsprzedać Alaskę Stanom Zjednoczonym. Układ podpisano w Waszyngtonie 30 marca 1867 r. Alaska została sprzedana za 7,2 mln dolarów.

 

W 1867 r. Stany Zjednoczone osiągnęły granice terytorialne jakie mają obecnie.

 

Stany Zjednoczone