Do najważniejszych gałęzi rzemiosła średniowiecznego należało sukiennictwo, metalurgia i budownictwo. Wykorzystywano w nich na szerszą skalę wynalazki i energię wodną. Koło wodne napędzało folusze służące do czyszczenia i spilśniania sukna, a także miechy w piecach hutniczych, tzw. dymarkach. Zatrudniano w tych dziedzinach rzemiosła znaczną liczbę robotników najemnych. W XIV – wiecznej Florencji jedna czwarta mieszkańców stutysięcznego miasta utrzymywała się z produkcji sukna wełnianego. Towarem handlu międzynarodowego były do XIV w. głównie bardzo drogie, luksusowe wyroby sztuki farbiarskiej i tkackiej warsztatów flandryjskich, potem także florenckich. Wyrabiano je z importowanej z Anglii wełny. U schyłku średniowiecza masowym towarem wymiany stały się tkaniny wełniane gorszego gatunku, produkowane w Anglii czy na Śląsku, kupowane przez ludność miejską i chłopów. Poza tekstyliami wełnianymi na eksport przeznaczano także wyroby płóciennictwa, barchany, a w XV w. jedwab włoski zaczął wypierać z rynków europejskich tkaniny orientalne.
Europejska metalurgia ma bardzo długą i bogatą historię. W starożytności mistrzami i nauczycielami wytopu i obróbki żelaza byli Celtowie. Na ziemiach polskich wydobywano rudy i wytapiano żelazo w Górach Świętokrzyskich już w okresie rzymskim, czyli od III – IV w. n.e. W średniowieczu także w tej dziedzinie dokonano wyraźnego postępu, wprowadzając dmuch mechaniczny. W bardzo kosztowne wydobycie rud metali, w tym srebra i złota, zainwestowane były kapitały kupców włoskich, a w późnym średniowieczu także południowoniemieckich. Rozwój metalurgii umożliwił postęp w technikach agrarnych, poprzez konstrukcje narzędzi z żelaza, transporcie, sztuce wojennej i innych rzemiosłach.
Budownictwo murowane przybrało w okresie średniowiecza rzeczywiście wielkie rozmiary, nie tylko w miastach. W ciągu 100 lat, miedzy połową XI a połową XII w., liczba klasztorów wzrosła w Anglii z 60 do prawie 500. Do tej gałęzi produkcji należało także budownictwo okrętowe, które rozwijało się najsilniej w portach włoskich, a w późnym średniowieczu hanzeatyckich. W średniowieczu powstało też kilka nowych gałęzi produkcji, co było związane z upowszechnieniem się i ulepszeniem wynalazków, które do Europy dotarły z Azji. Była to sztuka odlewania dzwonów, wytwarzanie papieru oraz broni palnej. W I połowie XIV w. zaczęto na wieżach ratuszowych i kościelnych montować zegary mechaniczne, wynalezione w tym samym czasie w Europie i w Chinach. Na sam schyłek epoki przypada początek europejskiego drukarstwa.