W 1075 roku na synodzie Grzegorz VII wydał swój program, który jednocześnie stał się programem Kościoła pod nazwą „Dictatus papae” (łac. „polecenie papieża”), czyli „Dyktat papieski” dosłownie oznaczało to instrukcje podyktowane przez papieża.
W powyższym dokumencie padały m. i. n. następujące stwierdzenia:
- „Kościół rzymski przez samego Boga został założony”,
- „Tylko sam biskup rzymski może być prawnie nazwany biskupem powszechnym”,
- „Tylko on sam może biskupów składać z godności lub do nich przywracać”,
- „Jemu wolno władcami rozporządzać, więc i cesarzy z tronu składać”,
- „Żaden przepis prawny i żadna księga kanonów nie może mieć ważności bez jego woli”.
Powyższy program Grzegorza VII wskazywał na dążenie do centralizacji władzy i podporządkowania sobie cesarza.
Inne reformy podjęte przez Grzegorza dotyczyły np.:
- obowiązkowego wprowadzenia celibaty dla księży,
- zasady kanonicznego wyboru biskupów i opatów mieli być wybierani przez tzw. kolegia kościelne,
- wprowadzenia celibatu,
- walkę z symonią,
- reorganizacji kurii rzymskiej.
Politykę dominacji władzy duchownej na świecką, która tak jasno ujawniła się w Dyktacie papieskim nazywa się papalizmem, lub papocentryzmem, w odróżnieniu od cezaropapizmu, który oznacza dominację władzy cesarskiej nad duchowną.
Autor: Małgorzata Grządziel
Spór o inwestyture