Nazizm, hitleryzm, totalitaryzm w Niemczech

Powstanie nazizmu jest nieodzownie związane z osoba Adolfa Hitlera. Stał się on głównym przywódcą i ideologiem tego ruchu. Swoje tezy i poglądy zawarł w powstałej, w czasie ego pobytu w więzieniu po nieudanym puczu monachijskim, książce „Mein kampf”.

 

Był twórcą faszystowskiej partii Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP). Pucz do którego doszło w 1923 r. uczynił Hitlera bardzo znaną osobą. Partia, która po tym jak został aresztowany uległa rozsypce, po 1928 r. szybko się odbudowała. Sytuację w Niemczech, zresztą tak jak w innych europejskich krajach, pogorszył Wielki Kryzys Gospodarczy na początku lat 30-tych XX wieku. Wiele osób było niezadowolone z działań, które podejmowały władze. Stąd na podatny grunt padały hasła narodowych socjalistów. W tym czasie NSDAP w swoim programie nie akcentowało haseł antysemickich. Kładła głównie nacisk na kwestie socjalne. W jej programie znalazły się więc hasła zwiększenia miejsc pracy oraz zasiłków dla osób bezrobotnych. Ich konkurentem politycznym stali się wówczas socjaliści. Wydaje się, że źródeł antysemityzmu należy szukać w przytoczonych powyżej poglądach. Żyd był symbolem kapitalisty. Paradoksalnie naziści zwyciężyli dzięki niechęci jaka budził w Europejczykach komunizm.

Wśród podstawowych cech nazizmu znajdują się:

  • rasizm – nazizm głosił wyższość niemieckiego narodu, który jak uważano miał należeć do rasy aryjskiej; Niemcy stali się wyżej w hierarchii niż Żydzi czy chociażby Cyganie; ta koncepcja została połączona z koncepcją „nadczłowieka”, który przewyższa pozostałych swoją inteligencją i tym samym jest predestynowany, aby panować nad innymi narodami i ludźmi;
  • nacjonalizm – w koncepcji nazizmu znalazła się potrzeba uzyskania dla narodu niemieckiego odpowiedniego miejsca do rozwoju; nazizm zapowiadał ekspansję oraz podbój innych terytoriów; Hitler planował, że na Wschodzie znajdzie się poszukiwana dla Niemców „przestrzeń życiowa”; dlatego tez rozpoczął podbój narodów słowiańskich, które te ziemie zamieszkiwały
  • militaryzm – podstawą sił Hitlera stało się wojsk; o jego rozwój i zaopatrzenie dbał szczególnie
  • rządy jednostki – niemiecki faszyzm wzorował się na wcześniejszym włoskim faszyzmie stworzonym przez Benito Mussoliniego; najwyższa władza należała Adolfa Hitlera, który sprawował funkcję kanclerza i prezydenta, a później przyjął tytuł Führera.
  • monopartyjność – w państwie faszystowskim legalnie mogła działać tylko jedna partia, a była nią NSDAP
  • ekspansjonizm
  • interwencjonizm państwowy w gospodarkę
System ustrojowy III Rzeszy