Rzeźba romańska została całkowicie podporządkowana architekturze, nie odgrywała samodzielnie żadnej roli, często była zwieńczeniem kolumn, zdobiono nią również kapitele, elementy wyposażenia świątyń (tj.: chrzcielnice, relikwiarze) i portale. Rzeźbę stosowano również do ozdobienia tympanonów, czyli półkolistego zwieńczenia portali. Tematyka rzeźb była przede wszystkim religijna, przedstawiała najczęściej Jezusa Chrystusa, Matkę Bożą, świętych, czasami również fundatorów kościoła. Rzeźby posiadały monumentalny charakter, były pełne powagi i dostojeństwa. Silna sugestywność rzeźby podkreślona jest przez niewłaściwe proporcje np. stosunkowo duże dłonie w porównaniu z resztą ciała. Pod koniec stylu romańskiego pojawiły się samodzielne rzeźby Matki Bożej z dzieciątkiem oraz krzyże z różnymi wyobrażeniami Chrystusa. Do rzadkości należał krzyż, z którego wychodziły kolce, jednak posiadał on bardzo dużą symbolikę, podobnie jak winogrona rzeźbione bądź jako spadająca z ran Jezusa krew, bądź samodzielnie, po to aby przypomnieć człowiekowi symbolikę krzewu winnego. Zdarzało się, że wykorzystywano w rzeźbie również symbolikę roślinną, zwierzęcą lub fantastyczną, jednak uchodziło to do rzadkości.
Sztuka średniowieczna zawiera w sobie ogromne bogactwo symboliki, ponieważ jej odbiorcy byli prostymi, niewykształconymi ludźmi, należało więc podąć im najprostszy przekaz. I tak np. stosowano symbolikę barw, gdzie czerwień oznaczała miłość, namiętność, grzech, zaś zieleń odnowę, młodość, a nawet nieporządek. Symbolika była również ukryta w liczbach przedstawianych dyskretnie na obrazie, miała służyć do pobożnych rozmyślań. Rzeźba romańska wykonywana była z kamienia, drewna, brązy, czasami kości słoniowej. Wiele rzeźb było polichromowane. Rzeźba występowała jako element zdobniczy, dydaktyczne, symboliczny lub propagandowy.
W malarstwie romańskim dominuje malarstwo ścienne, książkowe, (miniaturowe), tablicowe oraz witrażownictwo. Malarze i rzeźbiarze przedstawiali świat niewidzialny np.: piekło, niebo, raj lub anioły. Malowidła zdobiły ściany średniowiecznych klasztorów i kościołów, pojawiło się też malowanie obrazów na deskach, które później zdobiły ołtarze. Odrębny rodzaj tworzy malarstwo iluminacyjne (zdobnictwo), które rozwija się w związku ze wzrostem liczby przepisywanych ksiąg. Znakomitym przykładem jest iluminacja ewangeliarza Emmeramskiego, znajdującego się w katedrze na Wawelu.
Dzieła malarskie i rzeźbiarskie powstawały najczęściej na zamówienia kościelne lub fundatorów świeckich.
Przykłady polskiej rzeźby, malarstwa i wyrobów artystycznych stylu romańskiego
- Portal w Czerwińsku,
- Tympanon fundacyjny ze Strzelna,
- Tympanon fundacyjny Marii Włostowicowej i jej syna Świętosława z kościoła Najświętszej Marii Panny we Wrocławiu (XII wiek),
- Tympanon z kościoła Cysterek z Trzebnicy,
- Kolumny z Kościoła Norbertanek w Strzelnie,
- Płyta wiślicka z lat około 1170-1180 z rytymi przedstawieniami figuralnymi, odkryta w 1959 roku,
- Drzwi Płockie wykonane w XII wieku w Magdeburgu, z przeznaczeniem dla katedry płockiej, wykonane w Moguncji na zamówienie biskupa płockiego Aleksandra Malonne,
- Drzwi Gnieźnieńskie - to jeden z najważniejszych zabytków sztuki romańskiej w Europie. Odlane w brązie, zostały prawdopodobnie wykonane w Polsce w ostatniej ćwierci XII w,
- Portal z opactwa św. Wincentego na Ołbinie, znajdujący się obecnie w kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu – dekoracja portalu ołbińskiego jest największą z rzeźb na północ od Alp,
- Pposadzka w krypcie Kolegiaty wiślickiej,
- Malowidła ścienne w Czerwińsku.
Przykłady obce rzeźby, malarstwa i wyrobów artystycznych stylu romańskiego:
- Sztuka iluminatorska np.: Księga z Kells (VIII wiek) arcydzieło sztuki iluminatorskiej iroszkodzkich skryptoriów klasztornych),
- Mozaika ilustrująca wypędzenie Adama i Ewy z raju, znajdująca się w bazylice św. Marka z Wenecji,
- Witraż z opactwa Saint Denis (I połowa XII wieku),
- Chrystus Pantokrator – mozaika w katedrze w Cefalu (połowa XII wieku),
- Anioł i diabeł z kapitelu kolumny z Vezelay,
- Malarstwo ścienne w katedrze Canterbury,
- Miniatury Zwierciadła Saskiego.
Twórcy dzieł w okresie romańskim byli anonimowi, choć niektórzy mistrzowie skupiali wokół siebie innych regionalnych artystów.