Struktura administracyjna Egiptu

dział: Państwo

Od samego początku w Egipcie istniał bardzo rozwinięty system urzędniczy. Całą rzeszę urzędników łączyła władza królewska. O tym jak wyglądała administracja Dolnego Egiptu nie wiemy wiele, natomiast źródła przekazały nam informacje dotyczące Górnego Egiptu. Funkcjonowało tutaj kolegium – „Dziesięciu Wielkich z Górnego Egiptu”. Jego członkowie sprawowali rozmaite funkcje. Z tej właśnie epoki, czyli jeszcze sprzed zjednoczenia dwóch państw egipskich, pochodzi podział na 42 nomy. Prowincje te można uważać za odpowiedniki naszych województw. Słowo nom wprowadzili Grecy, natomiast Egipcjanie określali je jednostki mianem – sepat. Nomy posiadały swoje główne miast (niut), które było zazwyczaj położone na skrzyżowaniu dróg. Tutaj znajdował się także zamek nomarchy. Gdy których z władców decydował się na założenie nowego nomu, takiej fundacji towarzyszył specjalny rytuał. Powierzchnia tej egipskiej prowincji była stosunkowo niewielka i nie przekraczała 30-40 km po obu brzegach rzeki (jeśli w danym miejscu dolina Nilu była wąska), albo też leżała pod jednej stronie rzeki, jeśli dolina rzeki była szersza. Obszar nomów zmieniał się w zależności od epoki państwa faraonów, ale podział administracyjny państwa opierający się na tych jednostkach przetrwała całą historię egipską.

Na czele nomu stał nomarcha, określany mianem księcia prowincji. W zakres jego kompetencji wchodziły zagadnienia administracyjne, prawne, wojskowe i religijne. On także był pierwszym kapłanem lokalnego bóstwa oraz zwierzchnikiem kleru, który znajdował się w podległym mu nomie. W okresie Starego Państwa do jego obowiązków należało także rekrutowanie oddziałów, które tworzyły armię faraona. W okresie późniejszym nomarcha dysponował swoim wojskiem, które służyło mu do zabezpieczenia bezpieczeństwa granic prowincji. Od czasów panowania V dynastii sprawowanie urzędu nomarchy stało się dziedziczne. W I okresie przejściowym ich pozycja stała się bardziej niezależna od władzy centralnej. Stali się więc lokalną szlachtą. W okresie Nowego Państwa ich status uległ nieco zmianie, bowiem mimo, że panujący zaakceptowali dziedziczność urzędu nomarchy, to ustaliła się zasada, że to od faraona nomarcha otrzymuje prowincję we władanie. Z tego też względu musiał się starać być urzędnikiem wiernym i posłusznym woli króla.