Ustrój państwa francuskiego za czasów monarchii absolutnej

Władza królewska miała charakter nieograniczony w monarchii absolutnej. Obejmowała ona wszystkie dziedziny życia politycznego, gospodarczego i społecznego. Władza królewska miała boskie pochodzenie. Monarcha za swoje czyny odpowiadał jedynie przed Bogiem. On był dawcą praw.

 

bok króla organem centralnym władzy państwowej we Francji w tym okresie były Stany Generalne. W XVI wieku ostatecznie ustaliły się zasady prawa wyborczego do Stanów Generalnych. Wybory odbywały się dla poszczególnych stanów. wśród duchownych prawo do głosowania posiadały osoby, które posiadały beneficja, wśród szlachty osoby, które ukończyły 25 rok życia oraz posiadały lenno, natomiast wybory w stanie mieszczańskim, były uzależnione od wysokości majątku. Wybory w pierwszych dwóch stanach miały charakter bezpośredni, w przypadku stanu trzeciego były to wybory pośrednie. Kompetencje Stanów Generalnych nie były w tym czasie ściśle określone. Stany rościły sobie prawo do uchwalania podatków. Nie posiadały inicjatywy ustawodawczej. W 1614 r. Stany Generalne zostały zwołane po raz ostatni przed rewolucją. Do 1789 r. ich namiastką było Zgromadzenie Notablów. Składało się ono z 60 do 150 notabli. Zgromadzenie zwoływał król w trudnych politycznie sytuacjach, albo wówczas kiedy nie były zwoływane Stany Generalne. W 1787 r. zwołał Zgromadzenie Notablów Ludwik XVI. Chciał bowiem uzyskać od nich zgodę na uchwalenie nowych podatków. Ostatni raz Zgromadzenie zostało zwołane w 1788 r. Miało wówczas rozstrzygnąć kwestię liczebności stanu mieszczańskiego.

 

Wśród organów władzy centralnej funkcjonowała we Francji Rada Królewska. W jej skład wchodziło 30-120 radców, a kryterium uczestnictwa w jej obradach było związane z urodzeniem, piastowaną godnością czy nominacją królewską. Rada z racji tego, że zajmowała się wieloma sprawami, została podzielona na cztery sekcje: Radę Stanu, Radę Depesz, Radę Finansów i Radę Prywatną. Najważniejszą spośród wymienionych była Rada Stanu. Zajmowała się ona polityką zagraniczną oraz sprawami wewnętrznymi państwa. obradowała pod królewskim przewodnictwem. Rada Depesz nadzorowała państwową administrację. Ustalaniem podatków oraz podziałem państwa na podatkowe okręgi, trudniła się Rada Finansów. Rada Prywatna działała jako sąd pod przewodnictwem kanclerza i pełniła rolę sądu kasacyjnego oraz trybunału kompetencyjnego, rozstrzygając spory pomiędzy sądami. Do powyższych czterech rad w XVIII wieku dołączyła Rada do Spraw Handlowych, która zajmowała się sprawami kolonii.

 

Spośród urzędników państwa francuskiego należy wymienić następujące:

  • kanclerz – stał na czele królewskiej kancelarii, przewodniczył w czasie królewskiej nieobecności obradom Rady Królewskiej; był strażnikiem pieczęci królewskich i sprawował kontrolę nad pismami wychodzącymi z kancelarii
  • generalny kontroler finansów – zajmował się administracją skarbową, przemysłem, rolnictwem, handlem oraz komunikacją; urząd ten powstał w 1661 r.
  • sekretarze stanu – w liczbie czterech; każdy z nich odpowiadał za inną dziedzinę życia państwowego; w XVI wieku powstały resorty: do spraw wojny, do spraw zagranicznych, do spraw domu królewskiego oraz do spraw marynarki; sekretarze podlegali królowi, a ich pozycja w XVII wieku uległa wzmocnieniu; na stanowisko sekretarza mianował król.
Absolutyzm we Francji